Báo cáo sơ kết học kỳ 1, năm học 2015 - 2016

BÁO CÁO

Sơ kết công tác Đội và phong trào thiếu nhi học kỳ I, năm học 2015 - 2016

---------

Học kỳ I năm học 2015 - 2016 diễn ra trong thời điểm tuổi trẻ cả nước đang ra sức thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc Khánh Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam; chào mừng Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Hội đồng Đội các cấp tập trung triển khai thực hiện chủ đề năm học 2015 - 2016

“Thiếu nhi Việt Nam

Phát huy truyền thống

Hiếu học, chăm ngoan

Tiến bước lên Đoàn”

và bước đầu thu được những kết quả tích cực trên các mặt công tác, cụ thể như sau:

I. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO

1. Trung ương

Định hướng cho Hội đồng Đội các cấp triển khai các nhiệm vụ công tác của năm học, Hội đồng Đội Trung ương đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tổng thể công tác Đội và phong trào thiếu nhi, như: Chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2015 - 2016; trọng tâm công tác theo từng tháng; danh mục các hoạt động lớn cấp trung ương, cấp cơ sở; phân bổ chỉ tiêu xây dựng 75 ngôi nhà Khăn Quàng Đỏ; Hướng dẫn triển khai phong trào “Kế hoạch nhỏ” năm học 2015 - 2016 trong đó xác lập nhiều nội dung, giải pháp, hoạt động, phân bổ cụ thể đối với từng tỉnh, thành phố. Bên cạnh đó, nhiều chủ trương lớn, quan trọng đã được Hội đồng Đội Trung ương ban hành trong năm học, góp phần nâng cao chất lượng công tác Đội, phong trào thiếu nhi, như Quy chế Thi đua Khen thưởng của Đội TNTP Hồ Chí Minh, Nghi thức và Hướng dẫn thực hiện Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh sửa đổi, bổ sung. Hội đồng Đội Trung ương đã xây dựng và phát hành 06 video clip mẫu về các yêu cầu đối với đội viên, đội hình đội ngũ, các bài trống bắt buộc, Lễ Chào cờ, Lễ Duyệt Đội, Lễ Diễu hành, được Hội đồng Đội các cấp, cán bộ phụ trách thiếu nhi đón nhận tích cực, [1]

Trong tham gia xây dựng chính sách pháp luật, Hội đồng Đội Trung ương đã tham mưu triển khai thực hiện một số nội dung, giải pháp trong Quyết định số 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015 - 2020”; phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng văn bản quy định về chế độ, chính sách cho giáo viên làm tổng phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh của các trường phổ thông; hướng dẫn các Liên đội tham gia tổ chức Lễ Khai giảng năm học 2015 - 2016; hoàn thiện Đề án “Hỗ trợ trang thiết bị cho các Nhà thiếu nhi khu vực, địa bàn khó khăn” năm 2016 trình Thủ tướng Chính phủ; Hướng dẫn các tỉnh, thành phố triển khai dự án Khăn quàng đỏ, quà của Thủ tướng Chính phủ năm 2015; triển khai thực hiện Quyết định số 1235/QĐ-TTg ngày 03/8/2015 cuả Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề trẻ em giai đoạn 2016 - 2020, trong đó tập trung xây dựng mô hình “Hội đồng trẻ em” tại 05 tỉnh, thành phố; tổ chức các hội thảo lấy ý kiến phụ trách, thiếu nhi góp ý trực tiếp vào dự thảo Luật Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em sửa đổi; phối hợp với Cục Văn hóa Cơ sở, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách đối với hệ thống các Cung, Nhà thiếu nhi.

Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên, góp phần phát hiện, nhân rộng kịp thời những mô hình hay, cách làm hiệu quả; định hướng, chỉ đạo điều chỉnh những vấn đề khó, đôn đốc thực hiện những chủ trương công tác lớn của Hội đồng Đội Trung ương. Trong học kỳ I, Hội đồng Đội Trung ương phối hợp với Bộ Giáo dục & Đào tạo tổ chức đoàn kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện chương trình phối hợp Liên ngành giữa Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ Giáo dục & Đào tạo tại một số tỉnh, thành phố.

2. Các tỉnh, thành phố

Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố đã chủ động phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo ký kết Chương trình phối hợp, năm học 2015 - 2016; ban hành chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2015 - 2016 và các văn bản hướng dẫn cơ sở thực hiện các phong trào, các cuộc vận động lớn trong năm học theo chủ trương của Hội đồng Đội Trung ương. Một số tỉnh, thành phố đã chủ động tham mưu với chính quyền các cấp ban hành các chủ trương, chính sách, tạo điều kiện về cơ chế, nguồn lực phục vụ cho công tác Đội và phong trào thiếu nhi[2]. Các chủ trương công tác lớn, chương trình công tác năm học được Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố cụ thể hóa phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đơn vị, được thông tin kịp thời tới cấp cơ sở. Công tác kiểm tra, giám sát được tiến hành thường xuyên, đảm bảo yêu cầu. Chế độ thông tin, báo cáo được quan tâm thực hiện.

II. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

1. Chương trình "Tự hào truyền thống, tiếp bước cha anh"

Phong trào “Em yêu lịch sử Việt Nam” tiếp tục được đẩy mạnh thông qua các hoạt động giáo dục thiếu nhi về lịch sử, truyền thống hào hùng của dân tộc, tập trung vào dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn của của đất nước. Hội đồng Đội các cấp đã tổ chức hơn 800 buổi tọa đàm, hơn 1000 hội diễn văn nghệ và nhiều hình thức phong phú khác như giao lưu, gặp gỡ các nhân chứng lịch sử, các cuộc thi kể chuyện lịch sử, các hoạt động ngoại khóa lồng ghép hội diễn văn nghệ, ... thu hút đông đảo các em thiếu nhi tham gia[3]. Các công trình, phần việc măng non chào mừng các ngày lễ lớn và chào mừng Đại hội Đảng các cấp được Hội đồng Đội các cấp từng bước triển khai thực hiện với nhiều hình thức đổi mới[4]. Để chuẩn bị cho các hoạt động 75 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ CHí Minh, Hội đồng Đội Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 314-HD/HĐĐTW ngày 22/10/2015 về việc phát động thi đua trong các cấp bộ Đội, đội viên với nội dung "3 thi đua", "3 rèn luyện" và trong giáo viên Tổng phụ trách, cán bộ phụ trách thiếu nhi với nội dung "3 giỏi". Hội đồng Đội các cấp đã chủ động cụ thể hóa nội dung và triển khai thực hiện. Hiện nay,  một số đơn vị đã chủ động phát động thi đua và triển khai một số hoạt động hướng tới 75 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh.

Lễ Khai giảng năm học 2015 - 2016 được tổ chức đồng loạt trong cả nước gắn với nhiều hoạt động sôi nổi của thiếu nhi cả nước chào mừng kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ban Bí thư Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương đã chỉ đạo Hội đồng Đội các cấp phối hợp với ngành giáo dục và đào tạo hướng dẫn các Liên đội tham gia tổ chức Lễ Khai giảng năm học mới; đồng loạt tổ chức Lễ khai giảng năm học 2015 - 2016 vào ngày 05/9/2015 gắn với phát động chủ đề năm học. Chương trình được thiết kế ngắn gọn, trang trọng và lồng ghép nhiều hoạt động nói chuyện chuyên đề, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí hấp dẫn cho thiếu nhi[5]. Lễ chào cờ và sinh hoạt dưới cờ của các Liên đội được duy trì đều đặn, đảm bảo đúng quy định, nhiều đơn vị có đổi mới sáng tạo trong nội dung và phương thức sinh hoạt dưới cờ, góp phần nâng cao tính giáo dục, thu hút thiếu nhi tham gia[6].

Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” được Hội đồng Đội các cấp chủ động triển khai với nhiều nội dung đổi mới thiết thực, ý nghĩa như: tổ chức các diễn đàn chia sẻ và trao đổi kiến thức về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, phát động đợt thi đua học tập, nghiên cứu, tìm hiểu những tư liệu, tác phẩm văn học nghệ thuật và điện ảnh tiêu biểu về cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng của Bác Hồ; tổ chức các cuộc thi viết về Bác,...thu hút đông đảo thiếu nhi tham gia[7]. Hội đồng Đội Trung ương đã ban hành hướng dẫn triển khai phong trào “Kế hoạch nhỏ” trong giai đoạn mới, trong đó tập trung xây dựng công trình măng non; tổ chức kết nghĩa, quyên góp sách vở, đồ dùng học tập cho thiếu nhi miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, khu vực khó khăn; tiếp tục duy trì có hiệu quả các mô hình mới trong triển khai phong trào. Tính đến thời điểm này, đã có hơn 40 Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố ban hành hướng dẫn triển khai phong trào “Kế hoạch nhỏ” tới cơ sở, trong đó có hơn 20 đơn vị ký Kế hoạch liên tịch với Sở Giáo dục và Đào tạo. Tình trạng thu gom giấy vụn với số lượng lớn ở các thành phố đã được hạn chế. Một số đơn vị đã đổi mới hình thức triển khai phong trào trong thiếu nhi với nhiều hình thức phong phú[8]. Nhân kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương đã chỉ đạo Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố đăng ký xây dựng 75 ngôi nhà Khăn Quàng đỏ, tính đến nay đã có hơn 40 đơn vị đăng ký xây dựng với tổng số gần 100 ngôi nhà Khăn Quàng đỏ trao tặng các em thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn[9]. Chương trình "Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam” được các cấp bộ Đội triển khai rộng khắp và duy trì thường niên, các chương trình "Vòng tay bè bạn", "Giúp bạn vượt khó", "Giúp bạn tới trường - Hướng tới tương lai" được cơ sở Đội tiếp tục quan tâm triển khai với nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, thu hút đông đảo đội viên, thiếu niên, nhi đồng tham gia[10]. Để tuyên truyền, định hướng, góp phần ngăn chặn bạo lực học đường, nhiều đơn vị đã tổ chức sinh hoạt chuyên đề "Xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường" lồng ghép trong các giờ sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt Đội,...

Phong trào “Em yêu biển đảo Việt Nam” được Hội đồng Đội các cấp triển khai dưới nhiều hình thức như: tuyên truyền về chủ quyền biển đảo, xây dựng góc biển đảo để minh họa cho học sinh, tổ chức các chương trình hùng biện, thuyết trình, viết thư gửi chiến sỹ biên giới, thi trắc nghiệm tìm hiểu về biển đảo, về tình yêu quê hương, đất nước[11]... Công tác giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, đặc biệt Luật An toàn giao thông cho thiếu nhi được quan tâm chú trọng thông qua nhiều hoạt động phong phú như các diễn đàn, tham quan thực tế, thi tìm hiểu,... Nhằm tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông cho thiếu nhi và cộng đồng, Hội đồng Đội Trung ương, Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Thiếu nhi Việt Nam tổ chức cuộc thi vẽ tranh “Thiếu nhi Việt Nam với An toàn giao thông” năm 2015, nhận được 2 triệu bức tranh dự thi của các em thiếu nhi gửi về từ 63 tỉnh, thành phố, Cung, Nhà thiếu nhi cả nước[12]. Hội đồng Đội các cấp đã tổ chức nhiều diễn đàn, tọa đàm góp ý về Luật bảo vệ, chăm sóc trẻ em; duy trì có hiệu quả các mô hình thực hiện quyền tham gia của trẻ em như Câu lạc bộ quyền trẻ em; Câu lạc bộ phóng viên nhỏ,... Công tác giáo dục, cảm hóa thiếu nhi chậm tiến được quan tâm đầu tư, [13].

Nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền về các hoạt động của Đội và thiếu nhi cả nước, nhân Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ VIII, Hội đồng Đội Trung ương đã ra mắt website chính thức với tên miền http://thieunhivietnam.vn. Website đã được Hội đồng Đội, cán bộ phụ trách thiếu nhi các cấp đón nhận tích cực. Tính đến nay, đã có hơn 500.000 lượt truy cập, 405 bài viết; 69 văn bản chỉ đạo cùng nhiều video clip, tài liệu nghiệp vụ, cung cấp thông tin kịp thời về kết quả công tác Đội và phong trào thiếu nhi từ Trung ương tới cơ sở; truyền tải những chủ trương lớn từ Hội đồng Đội Trung ương tới các cấp. Bên cạnh đó, phong trào "Đọc và làm theo báo Đội” trong thiếu nhi được cơ sở Đội tiếp tục triển khai và đem lại hiệu quả.

2. Chương trình "Luyện rèn tri thức, vững bước tương lai"

Các Liên đội đã tích cực, chủ động xây dựng các phong trào thi đua, tạo động lực, môi trường học tập sôi nổi, giúp các em có hứng thú học tập và rèn luyện, góp phần nâng cao chất lượng học tập cho đội viên, thiếu niên, nhi đồng. Các Câu lạc bộ học tập của thiếu nhi tiếp tục được nhân rộng và duy trì hoạt động hiệu quả; các cuộc thi "Sáng tạo trong Thanh thiếu niên và nhi đồng", "Tin học trẻ"... đã tạo môi trường cho thiếu nhi học tập, sáng tạo. Hội đồng Đội Trung ương tiếp tục phối hợp với các đơn vị tổ chức các cuộc thi, các sân chơi trên mạng cho thiếu nhi, tiêu biểu là Cuộc thi kiến thức trực tuyến “Chinh phục vũ môn” dành cho học sinh trung học cơ sở đã được triển khai đến năm thứ 2, đã thu hút 500.000 lượt thiếu nhi đăng ký.

Cuộc vận động “Giúp bạn tới trường - Hướng tới tương lai” được Hội đồng Đội các cấp tập trung triển khai với các hoạt động cụ thể: Huy động nguồn lực chăm lo, giúp đỡ các em có hoàn cảnh khó khăn được đến trường, không bỏ học, rà soát học sinh bỏ học tại địa phương, gặp gỡ, tuyên truyền, vận động, hỗ trợ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, vận động cho con em bỏ học quay trở lại trường; nhân rộng các mô hình "Bạn giúp bạn", phong trào "Măng non tiếp sức đến trường", "Ấm áp mùa đông"[14],...

Các hoạt động nhằm phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi được tăng cường, các Liên đội tập trung tạo thói quen đọc sách đối với các em thiếu nhi bằng việc tăng và duy trì các tiết học thư viện, thường xuyên kiểm tra đọc hiểu, tổ chức các cuộc thi viết về những câu truyện hay đã đọc qua sách báo,... [15] Hội đồng Đội Trung ương đã phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức trại sáng tác thơ văn tuổi học trò, trao giải thưởng "Cây bút tuổi hồng"; tổ chức chương trình gặp gỡ “70 năm văn học thiếu nhi”, gặp mặt các nhà văn viết cho thiếu nhi nhân kỷ niệm 70 Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9, sơ kết 2 năm Chương trình phối hợp liên tịch giữa Trung ương Đoàn và Hội Nhà văn Việt Nam; tổ chức hành trình về quê hương Đại thi hào Nguyễn Du và tọa đàm văn học kỷ niệm 250 năm ngày sinh Nguyễn Du.

3. Chương trình "Vui khỏe an toàn, học ngàn điều hay"

Các hoạt động, mô hình giáo dục kỹ năng cho thiếu nhi tiếp tục được đẩy mạnh. Hội đồng Đội các cấp đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực và ý nghĩa, [16]. Hội đồng Đội Trung ương đã tổ chức điểm một số hoạt động, thí điểm một số mô hình mới, tiêu biểu như: Sân chơi bổ ích, sân chơi cuối tuần, hành trình đi để biết - học để sống,... Nhằm đẩy mạnh các hoạt động tham gia giữ gìn vệ sinh học đường, nơi ở, làng xóm, bảo vệ môi trường trong thiếu nhi, Hội đồng Đội Trung ương đã chỉ đạo Hội đồng Đội các cấp, tổ chức các hoạt động trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh, thu nhặt, vứt rác đúng nơi quy định, tổ chức các hoạt động dã ngoại khám phá, tìm hiểu thiên nhiên, tuyên truyền bảo vệ môi trường sinh thái biển,...[17]

 Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến văn hóa dân gian, trò chơi dân gian được tổ chức sôi động, lồng ghép với các hoạt động, sinh hoạt của Đội trong trường học như: “Liên hoan đàn và hát dân ca”, “Liên hoan các trò chơi dân gian” [18]. Hội đồng Đội các cấp đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương hướng dẫn, định hướng cho thiếu nhi sử dụng đồ chơi an toàn, tham gia các trò chơi trực tuyến có ý nghĩa giáo dục, lành mạnh, tránh xa các trò chơi độc hại, có yếu tố bạo lực, phản văn hóa. Các hoạt động nhằm bảo tồn các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng, các danh lam thắng cảnh, nghĩa trang liệt sỹ tại địa phương được các cấp bộ Đội quan tâm chú trọng. Các mô hình câu lạc bộ văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, câu lạc bộ sở thích, sân chơi cuối tuần… trong nhà trường được quan tâm, các câu lạc bộ“Phóng viên nhỏ’’, “Đội tuyên truyền măng non” tiếp tục được duy trì. [19]

Các hoạt động vui chơi giải trí cho thiếu nhi trong dịp Tết Trung thu tiếp tục được tổ chức có hiệu quả, tạo được dấu ấn, nhận được sự hưởng ứng của thiếu nhi và sự ghi nhận của xã hội. Hội đồng Đội các cấp đã tổ chức đồng loạt "Đêm hội trăng rằm" nhân dịp Tết Trung thu; thăm, tặng quà cho thiếu nhi, đặc biệt là thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn[20]. Hội đồng Đội Trung ương tổ chức chương trình “Trung thu trên con đường mang tên Bác” cho thiếu nhi tại một số huyện dọc tuyến đường Hồ Chí Minh thuộc các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế; phối hợp với với Đài Truyền hình Việt Nam, Ngân hàng Vietcombank và Công ty Cổ phần văn hóa Phương Đông tổ chức chương trình “Đêm hội trăng rằm - Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam” cho thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1. Trong khuôn khổ chương trình, Hội đồng Đội Trung ương cũng thăm, tặng quà thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại các tỉnh Đắk Lắk, An Giang.

Công tác phối hợp với các bộ, ngành, đoàn thể tham mưu xây dựng các văn bản, chính sách pháp luật, vận động nguồn lực, tham gia kiểm tra giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật đối với các quyền vui chơi, giải trí của thiếu nhi được quan tâm chú trọng, phối hợp tham mưu, Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố đã triển khai Quyết định số 2164/QĐ - TTg ngày 11/11/2013 về việc phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013 - 2020, định hướng đến năm 2030”.

4. Chương trình " Xây dựng Đội vững mạnh, cùng tiến bước lên Đoàn"

Hội đồng Đội các cấp đã tập trung giải pháp nâng cao chất lượng công tác nhi đồng, triển khai chương trình “Dự bị đội viên”, đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt Sao nhi đồng phù hợp với địa phương đơn vị, tổ chức các hoạt động Sao nhi đồng theo chủ đề, chủ điểm năm học gắn với giáo dục truyền thống, đạo đức, văn hóa ứng xử, kỹ năng sống, ý thức chấp hành pháp luật, nếp sống học đường cho nhi đồng. Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố đã triển khai văn bản Hướng dẫn tới các Liên đội về công tác nhi đồng giai đoạn mới, đặc biệt tập trung chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện tốt chương trình "Dự bị Đội viên", triển khai Hội thi “Phụ trách sao giỏi" các cấp. Công tác phối hợp giữa giáo viên Tổng phụ trách, phụ trách Sao và giáo viên chủ nhiệm được tăng cường; hoạt động kết nghĩa giữa các Liên đội trong địa bàn, giúp đỡ các Sao nhi đồng trong học tập và sinh hoạt được mở rộng; mô hình "Sao Nhi đồng 3 ngoan" được các Liên đội nhân rộng, triển khai có hiệu quả. Các cuộc thi: “Phụ trách Sao giỏi", “Sao nhi đồng chăm ngoan”, "Em là phụ trách Sao"... được duy trì và tổ chức tốt. Công tác tập huấn cho Ban chỉ huy Liên - Chi đội được quan tâm: [21].

Công tác đội viên đạt được nhiều kết quả tích cực trên cả hai mặt số lượng và chất lượng. Trong học kỳ I, đã có hơn 900.000 đội viên được kết nạp mới, đạt 60% chỉ tiêu cả năm học. Chương trình rèn luyện đội viên đã được chỉ đạo triển khai đồng loạt, rộng khắp trên cả nước. Nhiều Liên đội đã nghiên cứu đổi mới cách thức, quy trình triển khai chương trình để phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của đội viên. Ngày hội công nhận chuyên hiệu rèn luyện đội viên được tổ chức bài bản, hấp dẫn, lồng ghép khéo léo các nội dung chuyên hiệu vào những bài tập, những trò chơi, những phần thi hấp dẫn, thu hút thiếu nhi tham gia[22]. Công tác tham gia xây dựng Đoàn được chú trọng, đã có gần 6.000 đội viên lớn được giới thiệu cho Đoàn xem xét kết nạp.

Sinh hoạt chi đội, liên đội được duy trì đều đặn, nhiều đơn vị đã có những đổi mới, sáng tạo trong nội dung, phương thức sinh hoạt; một số Hội đồng Đội tỉnh, thành phố đã hướng dẫn cụ thể chủ điểm, nội dung trọng tâm, gợi ý phương thức sinh hoạt theo từng tháng, giúp định hướng, nâng cao chất lượng sinh hoạt Đội trong trường học[23]. Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo tạo cơ chế về bố trí đủ thời lượng hoạt động của Đội trong thời khóa biểu của các trường. Một số tỉnh, thành phố đã xây dựng hướng dẫn và vận dụng mô hình "Chi đội 3 tốt", "Liên đội 3 tốt" phù hợp với thực tế tình hình học sinh, nhà trường và địa phương, góp phần phát huy tính tự quản của các em trong sinh hoạt, xây dựng Đội [24]. Hiện nay, nhiều tỉnh, thành đã áp dụng mô hình "Hội đồng tự quản" trong một số trường [25], từng bước phát huy hiệu quả trong việc phát huy tính chủ động, năng lực sáng tạo, khả năng làm việc nhóm và kỹ năng xã hội cho thiếu nhi, tạo cơ hội để tổ chức tốt hơn hoạt động của Đội trong nhà trường; tuy nhiên, còn một số vấn đề liên quan đến tổ chức và hoạt động của Đội trong mô hình này cần được nghiên cứu để có phương pháp phù hợp.

Việc thực hiện Đề án "Nâng cao năng lực đội ngũ Chỉ huy Đội TNTP Hồ Chí Minh giai đoạn 2015 - 2017" được Hội đồng Đội các cấp chú trọng triển khai, công tác lựa chọn các em thiếu nhi tiêu biểu vào Ban Chỉ huy Liên - Chi đội, công tác bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ định kỳ cho các em được quan tâm thực hiện. Việc tuyên dương, khen thưởng, nhân rộng các gương điển hình Chỉ huy Đội giỏi được chú trọng thông qua các giải thưởng, các hình thức động viên cụ thể, tạo động lực cho các em tích cực tham gia công tác Đội và phong trào thiếu nhi. Trong năm qua, Hội đồng Đội các cấp đã tích cực triển khai nhiều cuộc thi như: “Chỉ huy Đội giỏi”, “Thủ lĩnh trẻ tương lai”, “Lãnh đạo trẻ tương lai”,... [26]

          5. Chương trình "Khăn hồng tình nguyện - Chắp cánh yêu thương"

Vai trò của Đội ngũ cán bộ phụ trách Đội trong công tác chăm sóc giáo dục thiếu niên nhi đồng và xây dưng tổ chức Đội tiếp tục được phát huy. Chế độ, chính sách của giáo viên làm Tổng phụ trách Đội được quan tâm. Hội đồng Đội Trung ương đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng dự thảo văn bản quy phạm pháp luật mới về tiêu chuẩn, chế độ, chính sách của giáo viên làm Tổng phụ trách Đội; phối hợp với Báo Tiền phong đăng tải loạt bài viết “Lặng thầm giáo viên – tổng phụ trách Đội” góp phần tác động, tạo sự quan tâm của các cấp, các ngành và toàn xã hội về lực lượng này. Các hoạt động tôn vinh giáo viên làm tổng phụ trách Đội giỏi được quan tâm với nhiều hình thức phong phú[27].  Các Câu lạc bộ phụ trách Đội, câu lạc bộ phụ trách thiếu nhi được Hội đồng Đội các cấp tiếp tục triển khai thực hiện. Trong học kỳ I đã có gần 400 Câu lạc bộ phụ trách Đội các cấp; hơn 200 giáo viên làm tổng phụ trách được kết nạp Đảng và gần 300 giáo viên được công nhận Tổng phụ trách Đội giỏi. Phong trào “Khăn hồng tình nguyện”, cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” được triển khai thực hiện thường xuyên bằng những việc làm thiết thực và ý nghĩa [28]. Trong học kỳ I, đã có gần gần 600 công trình "Vì đàn em thân yêu" giúp đỡ thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn với tổng số tiền trị giá gần 10 tỷ đồng.

Nhằm tăng cường, hỗ trợ đội ngũ giáo viên phụ trách Đội có đủ kỹ năng, phương pháp tiếp cận đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của thiếu nhi và thực tiễn công tác Đội và phong trào thiếu nhi giai đoạn hiện nay, ngay từ đầu năm học, Hội đồng Đội Trung ương chỉ đạo và hướng dẫn Hội đồng Đội các cấp tiếp tục tăng cường công tác tập huấn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho giáo viên làm Tổng phụ trách Đội, tổ chức các lớp tập huấn cho Hội ngũ cán bộ phụ trách Đội và giáo viên làm Tổng phụ trách tại tỉnh Bình Dương và Hà Nội. Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố đã chủ động, tích cực trong công tác triển khai, tổ chức các hoạt động tập huấn và bồi dưỡng kỹ năng. Việc thành lập Hội đồng huấn luyện kỹ năng cán bộ Đội các cấp được Hội đồng Đội các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện. Đến nay đã có 53 tỉnh, thành phố thành lập được Hội đồng huấn luyện cấp tỉnh.

III. ĐÁNH GIÁ CHUNG

1. Ưu điểm

Học kỳ I, năm học 2015 - 2016, công tác Đội và phong trào thiếu nhi cả nước đã được các cơ sở Đội triển khai với nhiều cách làm sáng tạo, đổi mới, bước đầu đạt được những kết quả nhất định, đi vào chiều sâu, có chuyển biến tích cực trong toàn hệ thống, được các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể và toàn xã hội ghi nhận. Công tác tham mưu, phối hợp, chỉ đạo có nhiều nét mới, tạo được cơ chế, nguồn lực góp phần nâng cao chất lượng công tác Đội và phong trào thiếu nhi, đảm bảo chế độ, chính sách cho đội ngũ giáo viên làm Tổng phụ trách Đội. Những chủ trương lớn của Hội đồng Đội Trung ương đã đến với cơ sở, được đón nhận, đánh giá cao. Các phong trào, chương trình, hoạt động của Đội được đông đảo thiếu nhi hưởng ứng. Nhiều phong trào có sức sống lâu bền, đã được cải tiến, triển khai theo hình thức mới đã nhận được sự hưởng ứng của thiếu nhi và sự đồng tình của cộng đồng xã hội. Công tác xây dựng Đội được tăng cường, số lượng và chất lượng của đội viên đều tăng. Công tác chỉ đạo và phối hợp triển khai thực hiện Chương trình năm học giữa Đoàn Thanh niên, Hội đồng Đội với ngành Giáo dục& Đào tạo, các đơn vị liên quan được triển khai chặt chẽ, hiệu quả.

2. Hạn chế

- Công tác giáo dục thiếu nhi tại một số đơn vị chưa được quan tâm đúng mức. Phong trào "Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy" tại một số nơi thiếu điểm nhấn, còn hình thức. Tình trạng bạo lực học đường vẫn tiếp tục tiếp diễn.

- Việc thực hiện Nghi thức và Hướng dẫn thực hiện Nghi thức Đội sửa đổi, bổ sung còn chưa thống nhất, có đơn vị thực hiện chưa nghiêm túc.

- Một số đơn vị chậm đổi mới nội dung, phương thức tiếp cận và tổ chức hoạt động cho thiếu niên, nhi đồng. Chủ trương ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội để tổ chức hoạt động và giáo dục thiếu nhi chưa được thực hiện tốt ở một số nơi. Công tác truyền thông về các phong trào, các hoạt động của Đội chưa thực sự được chú trọng, chưa thu hút được sự quan tâm của cộng đồng và các bậc phụ huynh, chưa tạo được hiệu ứng lan tỏa sâu rộng.

- Công tác nhi đồng, hướng dẫn sinh hoạt Sao nhi đồng ở một số đơn vị còn thiếu sự đầu tư về nội dung và hình thức. Nhiều nơi chưa duy trì được sinh hoạt Sao, lớp Sao nhi đồng đều đặn, nền nếp. Chương trình rèn luyện đội viên triển khai còn nhiều lúng túng, chưa thống nhất, có nơi nặng về hình thức, có nơi lại quá đơn giản chỉ lấy kết quả học tập để xét công nhận cho đội viên.

- Việc tham mưu, thực hiện cơ chế chính sách cho đội ngũ cán bộ phụ trách Đội, đặc biệt là đội ngũ giáo viên Tổng phụ trách ở nhiều tỉnh, thành còn hạn chế. Chưa có văn bản quy phạm pháp luật thống nhất về tiêu chuẩn, quy trình bổ nhiệm, chế độ, chính sách đối với giáo viên làm Tổng phụ trách Đội.

- Hoạt động thiếu nhi trên địa bàn dân cư trong năm học còn hạn chế.

- Công tác thông tin, báo cáo còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu; một số số liệu về công tác Đội, phong trào thiếu nhi độ tin cậy chưa cao. Tính đến ngày 04/12/2015, Hội đồng Đội Trung ương nhận được báo cáo sơ kết công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2015 - 2016 của 41 tỉnh, thành phố.

IV. MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TRỌNG TÂM HỌC KỲ II NĂM HỌC 2015 - 2016

1. Tổ chức các hoạt động chăm lo, vui Tết Nguyên đán cho thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn, thiếu nhi ở khu công nghiệp, chế xuất, thiếu nhi dân tộc thiểu số.

2. Tổng kết đợt thi đua chào mừng Đại hội Đảng các cấp; tổ chức các hoạt động chào mừng thành công Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.

3. Tổ chức Ngày hội "Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn", "Ngày hội công nhận hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên" trong các cơ sở Đội gắn với các hoạt động kỷ niệm 85 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2016).

4. Phát động thi đua và tổ chức các hoạt động kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh (15/5/1941 - 15/5/2016); gặp mặt các tập thể, cá nhân có nhiều đóng góp cho công tác Đội, phong trào thiếu nhi và tuyên dương các gương điển hình "Vì đàn em thân yêu".

5. Tổ chức Hội thi Nghi thức Đội và Liên hoan phụ trách Sao giỏi các cấp.

6. Hoàn thành việc xây dựng 75 Ngôi nhà Khăn Quàng đỏ.

7. Xét hồ sơ và trao giải thưởng Kim Đồng, giải thưởng “Cánh én hồng” năm học 2015 - 2016.

8. Triển khai xây dựng mô hình "Hội đồng trẻ em" tại 05 tỉnh, thành phố.

9. Tổ chức thi vòng cấp trường, cấp tỉnh, cấp toàn quốc và trao giải Cuộc thi "Chinh phục vũ môn", "Trạng Nguyên Tiếng Việt" năm học 2015 -2016.

10. Tiếp tục triển khai cuộc vận động “Giúp bạn tới trường - Hướng tới tương lai”; tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường”.

11. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em năm 2016; chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng trong dịp hè; tổ chức Trại hè thiếu nhi cấp huyện, cấp tỉnh.

12.  Festival các Cung, Nhà Thiếu nhi, Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi toàn quốc lần thứ VI.

13. Trại sáng tác thơ văn tuổi học trò lần thứ VI và trao giải thưởng "Cây bút tuổi hồng".

14. Trại Huấn luyện Kim Đồng, tập huấn công tác Đội và phong trào thiếu nhi cho một số đối tượng, triển khai các mô hình phòng chống đuối nước cho thiếu nhi.

15. Hội nghị Tổng kết Công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2015 - 2016, triển khai chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2016 - 2017.

BẢNG THEO DÕI

Các đơn vị nộp báo cáo công tác Đội và phong trào thiếu nhi

học kỳ I, năm học 2015 - 2016

1. Các đơn vị nộp báo cáo đúng thời hạn:

2. Các đơn vị nộp báo cáo muộn:

3. Các đơn vị không nộp báo cáo: