Sáng 27/4/2023, Hội đồng Đội Trung ương tổ chức Hội nghị đánh giá thực trạng hoạt động Hội đồng Đội cấp xã trong giai đoạn hiện nay. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến, kết nối tới điểm cầu Hội đồng Đội của 63 tỉnh, thành.

Đồng chí Nguyễn Phạm Duy Trang - Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương và đồng chí Lê Hải Long - Ủy viên BTV, Trưởng Ban Công tác thiếu nhi T.Ư Đoàn, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Đội Trung ương chủ trì Hội nghị.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết được đúc rút từ thực tiễn về: Thực trạng về tổ chức và hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã hiện nay; vị trí, vai trò của Hội đồng Đội cấp xã đối với công tác Đội và phong trào thiếu nhi tại địa phương; Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Đội cấp xã hiện nay tại địa phương; những hạn chế, khó khăn trong việc duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã.

Chăm sóc, bảo vệ trẻ em trên địa bàn dân cư 

Báo cáo kết quả tổ chức và hoạt động Hội đồng Đội cấp xã, đồng chí Lê Hải Long - Ủy viên BTV, Trưởng Ban Công tác Thiếu nhi T.Ư Đoàn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Đội T.Ư cho biết, hiện cả nước có 10.599 xã, phường, thị trấn, trong đó có 9.171 đơn vị có Hội đồng đội cấp xã (chiếm 86,5%). 60/63 tỉnh, thành phố đã có Hội đồng Đội cấp xã. Theo kết quả khảo sát, 7.214 (chiếm 78,7%) Hội đồng Đội cấp xã đang hoạt động hiệu quả. 

Trong thời gian qua, Hội đồng Đội cấp xã đang không ngừng phát triển và lớn mạnh đóng góp không nhỏ cho phong trào thiếu nhi cả nước nói chung và trên địa bàn dân cư nói riêng; tạo môi trường giáo dục ngoài nhà trường phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi và đáp ứng được nhu cầu vui chơi giải trí của thiếu nhi cũng như tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em tại mỗi địa phương...

Hội đồng Đội cấp xã đã tập trung vào các hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng phòng, chống tai nạn, thương tích, quấy rối và xâm hại trẻ em; tổ chức các hoạt động tham gia giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường, tình nguyện vì cộng đồng; tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, tuyên truyền về tác hại của ma túy, rượu, bia, định hướng cho thiếu nhi tham gia các trò chơi trực tuyến có ý nghĩa…

Đặc biệt, Hội đồng Đội cấp xã đã có nhiều nỗ lực, cố gắng để tổ chức các loại hình sinh hoạt hè, vui chơi cho thiếu nhi, thu hút, tập hợp đông đảo thiếu nhi trên địa bàn dân cư tham gia vào các hoạt động của Đội.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, các ý kiến cũng chỉ ra một số yếu tố dẫn đến hạn chế, yếu kém trong hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã thời gian qua là do lực lượng cán bộ Hội đồng Đội cấp xã còn mỏng, chủ yếu là kiêm nhiệm nên còn gặp nhiều khó khăn trong công tác chỉ đạo các hoạt động, triển khai các nội dung theo sự chỉ đạo của Hội đồng Đội cấp trên; chế độ phụ cấp dành cho đội ngũ phụ trách Hội đồng Đội cấp xã chưa đi liền với trách nhiệm và công việc phụ trách dẫn đến một số cán bộ phụ trách không nhiệt tình với các hoạt động Đội; vai trò của Hội đồng Đội cấp xã không được thể hiện rõ nét, do ở một số đơn vị Hội đồng Đội cấp huyện, thành phố làm việc trực tiếp với các Liên đội, sự phối hợp, chỉ đạo của Hội đồng Đội cấp trên đối với Hội đồng Đội cấp xã còn mờ nhạt; một số ủy viên hội đồng Đội còn thờ ơ, ít quan tâm tới hoạt động của Đội. Việc không có con dấu riêng cũng ảnh hưởng đến quá trình chỉ đạo các liên đội, dẫn đến vai trò của Hội đồng Đội cấp xã chưa được phát huy…

Các đại biểu tham dự Hội nghị tại điểm cầu Trung ương Đoàn

Nhiều giải pháp phát huy vai trò Hội đồng Đội cấp xã

Với 460 hội đồng Đội cấp xã hoạt động  hiệu quả, anh Trần Linh – Phó bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Nghệ An cho biết, vai trò của Hội đồng Đội cấp xã được thể hiện rõ nhất là tổ chức hoạt động hè. Tại Nghệ An, hoạt động hè đã trở thành truyền thống, là ngày hội lớn trên địa bàn dân cư, không chỉ thiếu nhi mà ông bà, bố mẹ cùng tham gia. 

“Hội đồng Đội cấp xã cùng phối hợp tổ chức nhiều hoạt động cho trẻ em như tổ chức học bơi, CLB văn hóa thể thao, ngày chủ nhật xanh, hoạt động đền ơn đáp nghĩa… Đặc biệt là công tác tuyên truyền, vận động các gia đình không lợi dụng, lôi kéo trẻ em vào vụ việc liên quan đến tôn giáo, tập trung đông người, gây rối…”, anh Linh chia sẻ.

Tuy nhiên, anh Linh cũng nêu ra những bất cập trong tổ chức và hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã hiện nay như: vai trò của Hội đồng Đội cấp xã còn mờ nhạt, chưa phân định rõ hoạt động của Đoàn, Đội; không có kinh phí dành cho hoạt động Đội trên địa bàn dân cư; kỹ năng, nghiệp vụ của cán bộ Đội còn hạn chế... Anh Linh đề xuất cần tăng cường kỹ năng, nghiệp vụ và tạo nòng cốt cán bộ Đội cấp xã; đổi mới nội dung, hoạt động của Đội, giương cao ngọn cờ Đội trong các hoạt động thiếu nhi; biểu dương, khen thưởng kịp thời cán bộ làm công tác Đội cấp xã; Hội đồng Đội cấp tỉnh, cấp huyện thường xuyên đi công tác nắm bắt tình hình cấp xã...

Các điểm cầu trực tuyến tham dự Hội nghị

Là tỉnh có 200 Hội đồng Đội xã, phường, thị trấn, tuy nhiên, nhiều Hội đồng Đội cấp xã hoạt động chưa hiệu quả, theo chị Lê Thuỳ Dung, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Lạng Sơn, nguyên nhân dẫn đến hạn chế, yếu kém trong hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã thời gian qua là do lực lượng cán bộ Hội đồng Đội cấp xã còn mỏng. “Họ chủ yếu là kiêm nhiệm nên còn gặp nhiều khó khăn trong công tác chỉ đạo các hoạt động, triển khai các nội dung theo sự chỉ đạo của Hội đồng Đội cấp trên. Chế độ phụ cấp dành cho đội ngũ phụ trách Hội đồng Đội cấp xã chưa đi liền với trách nhiệm và công việc dẫn đến một số cán bộ phụ trách không nhiệt tình với các hoạt động Đội”, chị Thùy Dung nói.

Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Lạng Sơn đề nghị, Hội đồng Đội Trung ương cần tham mưu, đề xuất để Hội đồng Đội cấp xã có con dấu riêng, bên cạnh đó có sự hỗ trợ thêm về chế độ cho Tổng phụ trách. Mặt khác, Hội đồng Đội Trung ương tiếp tục phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo ngành Giáo dục trong việc tuyển chọn giáo viên Tổng phụ trách.

Chị Nguyễn Ny Hương Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Hà Tĩnh cũng cho biết, 100%  xã phường tại tỉnh có Hội đồng Đội cấp xã, trong đó, 50% hoạt động hiệu quả. Vai trò của Hội đồng Đội cấp xã phát huy nhiều nhất vào dịp hè. Tuy nhiên, một số nhà trường chưa thực sự coi trọng vai trò của Hội đồng Đội cấp xã. Đội ngũ giáo viên làm Tổng phụ trách Đội quá tuổi nên giảm tinh thần nhiệt huyết. 

Vì vậy, chị Ny Hương đề xuất, Hội đồng Đội Trung ương cần nghiên cứu, bổ sung quy chế hoạt động của Hội đồng Đội để phù hợp với thực tiễn; tăng cường sự tham gia của Hội đồng Đội cấp xã trong sự xét chọn danh hiệu tại trường học; quan tâm về cơ chế để Hội đồng Đội cấp xã có kinh phí; thường xuyên tập huấn cho ủy viên Hội đồng Đội cấp xã.

Các ý kiến trao đổi từ các điểm cầu

Đến từ huyện Phú Xuyên (Hà Nội), một huyện thuần nông có 27 xã, thị trấn, chị Nguyễn Thị Ánh - Bí thư Huyện đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội huyện Phú Xuyên (Hà Nội) cho biết, toàn huyện có 43 làng nghề truyền thống và khoảng 3% trẻ em trong độ tuổi đến trường tham gia làm kinh tế làng nghề. Vì thế, Hội đồng Đội cấp xã phải vận động, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các gia đình để trẻ em được đi học và đến nay tỉ lệ tốt nghiệp THPT của huyện đạt 98%.

Theo chị Ánh, Hội đồng Đội cấp xã cũng quan tâm công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em như: phòng, chống tai nạn thương tích, xâm hại trẻ em; tăng cường tuyên truyền, giáo dục giới tính; hỗ trợ thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn… Bên cạnh đó, Hội đồng Đội cấp xã đã kịp thời nắm bắt và phản ánh tới Hội đồng Đội cấp trên về các vụ việc liên quan đến trẻ em; phối hợp với các ban, ngành ở địa phương tổ chức thăm hỏi, động viên kịp thời các em và thân nhân các em nhỏ không may gặp phải các sự việc đáng tiếc…

Hội đồng Đội cấp xã là mô hình có tính ưu việt

Phát biểu kết luận hội nghị, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang nhấn mạnh, cả báo cáo tóm tắt kết quả khảo sát về thực trạng hoạt động của mô hình Hội đồng Đội cấp xã và các ý kiến phát biểu tại Hội nghị đều cho thấy, tổ chức Hội đồng Đội cấp xã là mô hình hoạt động có tính ưu việt, góp phần hiệu quả giúp tổ chức Đoàn thực hiện tốt công tác phụ trách Đội, bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng.

Tại hội nghị, bên cạnh việc tiếp tục làm rõ và khẳng định vị trí, vai trò của Hội đồng Đội cấp xã đối với công tác Đội và phong trào thiếu nhi trên địa bàn dân cư, các ý kiến đã chia sẻ nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả tại địa phương được thiếu niên, nhi đồng tích cực hưởng ứng và thi đua thực hiện trên mọi mặt hoạt động.

Đồng chí Nguyễn Phạm Duy Trang khẳng định, Thường trực Hội đồng Đội Trung ương sẽ tổng hợp, tiếp thu các ý kiến để báo cáo Ban Bí thư, Ban Thường vụ, Ban chấp hành Trung ương Đoàn nhằm tìm ra giải pháp, phương hướng để củng cố và nâng cao hiệu quả Hội đồng Đội cấp xã trong thời gian tới.

 

 

Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang cũng đề nghị, thời gian tới, các đơn vị cần tập trung xây dựng tổ chức bộ máy hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã đảm bảo hiệu quả, thiết thực. Tổ chức bộ máy hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã cần được xây dựng theo hướng khoa học, hiệu quả, thiết thực, gắn liền với đổi mới nội dung, hình thức hoạt động Đội.

Bên cạnh việc xây dựng tổ chức bộ máy hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã thiết thực, hiệu quả thì việc xây dựng công cụ, phương tiện để tổ chức hoạt động cũng có vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hoạt động do Hội đồng Đội cấp xã tổ chức. Hội đồng Đội cấp xã có thể nghiên cứu, thành lập thêm câu lạc bộ phụ trách thiếu nhi, chi đoàn phụ trách thiếu nhi trên địa bàn dân cư và Liên đội trên bàn dân cư làm công cụ, phương tiện, cánh tay nối dài cho tổ chức các hoạt động dành cho thiếu nhi tại địa bàn dân cư. 

Hội đồng Đội Trung ương cũng sẽ tiếp tục quan tâm, nghiên cứu, cập nhật hướng dẫn tổ chức và hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã. Trong đó, xác định rõ vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Đội cấp xã trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi, công tác bảo vệ chăm sóc, giáo dục trẻ em. Hội đồng Đội Trung ương sẽ tham mưu Ban Thường vụ Trung ương Đoàn cụ thể hóa hơn các quy định về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Đội các cấp xã.

Theo Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang, hiện nay một bộ phận Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng Đội cấp xã chưa có đầy đủ kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ công tác Đội do chưa được đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn về công tác Đội. Vì vậy, Hội đồng Đội các cấp cần rà soát, lựa chọn đội ngũ Chủ tịch, Phó chủ tịch Hội đồng Đội cấp xã cần nâng cao năng lực, kỹ năng, nghiệp vụ công tác Đội để đào tạo, bồi dưỡng tập huấn.

Hội đồng Đội các cấp, đặc biệt là cấp tỉnh, cấp huyện trong công tác xây dựng chương trình công tác Đội, cần tập trung xác định rõ phương thức chỉ đạo, tăng cường hơn tính định hướng, hướng dẫn, chỉ đạo theo chuyên đề, thiết thực, giảm bớt các hoạt động hình thức, kém hiệu quả.

Đặc biệt, các đơn vị đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung, phương thức hoạt động do Hội đồng Đội cấp xã tổ chức trong giai đoạn hiện nay là đa dạng hóa các nội dung hoạt động, hướng tới mục tiêu đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của thiếu nhi trên địa bàn dân cư.

Bên cạnh đó, đồng chí Nguyễn Phạm Duy Trang cũng lưu ý việc tăng cường chuyển đổi số, phát huy vai trò của các bộ công cụ tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng, cẩm nang điện tử, nhân rộng những mô hình hay, cách làm hiệu quả... để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã./.

Kiều Anh